Gijzeling Provinciehuis Assen

Op dinsdag 16 maart 1978 worden 20 voertuigen van de SSV en Ost Cie van het 43 painfbat gestuurd naar het provinciehuis in Assen waar op dat moment een gijzeling gaande is. Over de rol van de voertuigen en waarom een Ost Cie werd gekozen is niet veel bekend. Eén voertuig, gewondentransporter KN 90-51, werd ingezet om een gewonde, uit het raam gegooide gijzelaar op te halen.

Hans Lammers:

"Lang geleden stond een artikel in Vrij Nederland waarbij een foto was geplaatst van een aantal YP408's op weg naar het provinciehuis in Assen. Ik las het artikel ergens buitenhuis. Omdat ik het blad niet mee kon nemen heb ik op een klein briefje de bijzonderheden genoteerd: Vrij Nederland, Raamgracht 4 Amsterdam. Jaargang 39 nr. 25, 24 juni 1978, foto pagina 2 links bovenaan. Voor zover ik mij nog kan herinneren stond "mijn" voertuig op deze foto.
Nu, 30 jaar later, kwam ik op het idee om eens op het internet te zoeken naar info van die tijd. De site van Vrij Nederland gezocht en bezocht, maar kon hier geen archiefgegevens vinden. Toen "gegoogled" en één van de eerste treffers was de site van forgotten hero. Erg verrassend om nog beelden en een beschrijving van de gijzeling van het provinciehuis te zien. Van de oproep om te mailen als je "erbij" was maak ik (Hans Lammers, inmiddels 51 jaar oud) dan ook graag gebruik.
Ik was destijds gelegerd in Assen, 43e painbat, OstCie. Mortieren 120 mm. Toen ter tijd moest een aantal compagnieën stand-by blijven voor een eventuele bevrijdingsactie. Toen de bevrijdingsactie van de mariniers werd ingezet moest ons onderdeel richting het provinciehuis rijden. Ons voertuig (ik was daarvan de commandant en het nummer van het voertuig zou nog wel eens de O13 kunnen zijn) moest een positie innemen vlak bij de helaas overleden man. Vandaar uit hebben wij afgewacht tot de actie van de mariniers was afgerond.

Dit in het kort even een reactie op jullie oproep en mijn ervaringen van toen.
Ik heb nog gekeken of ik zelf nog foto's van toen heb. Ik heb één foto gevonden waarvan ik vrij zeker ben dat deze betrekking heeft op de gebeurtenissen van toen.

Het is een verzameling van voertuigen en mensen in afwachting van eventueel uitrijden naar het provinciehuis.

Met vriendelijk groet
Hans Lammers

Vrij naar NRC Handelsblad d.d. 15-03-78:"De gijzelingsactie in het provinciehuis in Assen heeft 28½ uur geduurd. Hieronder een chronologisch overzicht van de gebeurtenissen.
Assen, maandag 13 maart 1978, 10.00 uur. Een gewapende Molukker dwingt een taxichauffeur hem naar het provinciehuis te brengen. In het gebouw krijgt hij hulp van twee andere Molukkers. Zij lopen schietend door het gebouw. Ambtenaren vluchten via daken en ramen. Enkele lopen schot- en glaswonden op. Commissaris der Koningin mevrouw Schilthuis ontsnapt door een raam.
11.00 uur. In het Asser politiebureau wordt een voorlopig beleidscentrum ingericht, in Den Haag een crisiscentrum. Vanuit het provinciehuis wordt nog voortdurend geschoten.
12.15 uur. Een oudere man wordt vrijgelaten en voor verhoor naar het politiebureau gebracht.
13.00 uur. Een langslopende fotograaf wordt in zijn buik geschoten.

Het ministerie van justitie maakt bekend dat de ochtendpost de eisen van de bezetters heeft gebracht: vrijlating van 21 Molukse gevangenen, een bus, vrije aftocht per vliegtuig met een aantal gijzelaars naar een onbekende bestemming. Een ultimatum tot dinsdag 14.00 uur wordt gesteld.

23.00 uur. Sinds vijf uur is er telefonisch contact tussen het beleidscentrum in Assen en de bezetters. Van onderhandelen is geen sprake. Een aantal gijzelaars heeft met familieleden mogen bellen.

Dinsdag 07.00 uur. Een aanvullende eis is bij Justitie binnengekomen: een losgeld van 13 miljoen dollar.
08.30 uur. Twee onderhandelaars op verzoek van de bezetters naar het provinciehuis: Nous Souisa en Abe Manuputti uit Assen.
11.15 uur. De bemiddelaars komen naar buiten en brengen de 25-jarige mevrouw M.A. de Repper-Barkey uit Bovensmilde mee. Het crisiscentrum concludeert dat er "weinig ruimte" voor onderhandelingen is. Het uit het raam gegooide slachtoffer mag niet worden weggehaald.
14.00 uur. Het ultimatum loopt af. Er gebeurt niets.
14.34 uur. De BBE Mariniers, toen nog Close Combat Unit genoemd, beginnen hun inval in het provinciehuis. De actie duurt twintig minuten. Drie gijzelaars raken licht, één zwaar gewond. De drie bezetters worden gearresteerd. De gijzelaars gaan naar gebouw de Kolk.
15.15 uur. Van de kant van Justitie wordt verklaard dat tot actie is besloten, omdat de stellige indruk bestond dat de Molukkers met executies wilden beginnen.
16.00 uur. Minister-president Van Agt en minister De Ruiter (justitie) leggen een verklaring in de Tweede Kamer af."

Koos van der Hoek:
"Ik zat bij de 43 painfbat staf staf cie. Welke dag van de week het was weet ik niet meer, maar op een morgen kwam er een rechercheur ons halen omdat er een probleem was bij het provinciehuis.
Onderweg vertelde hij ons wat er aan de hand was.

Wij waren met drie man. Helaas ben ik de namen vergeten met wie ik in de YP zat. Wel weet ik dat de chauffeur uit Leerdam kwam en volgens mij hadden we ook een dienstplichtig soldaat bij ons.

[ NB: Hans Hogedoorn [ ... ]: "Het verhaal van Koos van der Hoek over de gijzeling waarbij de S65 de KN-90-51 betrokken was kan ik bevestigen omdat ik de chauffeur was (zoals Koos goed schreef "uit Leerdam"). ]

Op het moment dat wij aan kwamen werd een van de gijzelaars naar beneden geschoten. We wisten dat het om een man ging omdat wij hebben gezien hoe dat gebeurde. Men vroeg ons om met de YP naar het provinciehuis te rijden om deze man op te halen. Niemand wist of hij nog in leven was.

Er was geen tijd om radio's in te bouwen wat normaliter wel gebeurde als wij ergens heen gingen. Op weg naar het provinciehuis hielde we alles in de gaten door de periscopen. We waren het provinciehuis genaderd tot op zo'n 100 meter. Op dat moment zag ik een Zuid-Molukse een jonge vrouw voor zich houden met een pistool tegen haar slaap aan. Binnen een minuut hebben we besloten om niet verder te gaan, maar achteruit terug te gaan. Wij wilden deze vrouw niet in gevaar brengen. Wat ik later heb gehoord is als wij hadden doorgereden deze vrouw zeker niet meer had geleefd. We zijn daar twee dagen geweest.

De foto hierboven is volgens mij genomen toen wij daar voor het eerst aankwamen. We waren opdat moment met drie personen. Een chauffeur, een verpleger en ik.
Ik was de voertuigcommandant maar dat maakte bij deze actie niet uit we beslisten met elkaar wat we toen deden. De 90-51 was de enige YP-GWT.
De politieagent rechts op de foto zal ik nooit vergeten omdat die man constant bezig is geweest om de cameramensen en de rest van de pers bij ons uit de buurt te houden. De man in burger achter onze YP is een rechercheur.

Wel is er op ons geschoten toen wij voor het provinciehuis stonden. Dat is te zien op een foto waar we voor het provinciehuis stonden en burgers achter een auto lagen die daar op de weg stond.*
Deze mensen zijn later gevlucht met een ziekenwagen.

Tussen deze mensen was één meneer die liggend op de voorbank deze ziekenwagen naar een veilige zone reed. Hij deed dat omhoog kijkend naar de bomen om zo een klein beetje de route te houden. Een aantal ramen van deze ziekenwagen zijn er opdat moment eruit geschoten. Beetje bij beetje komen er ook bij mij weer dingen boven die eigenlijk vergeten was. Volgens mij woonde één van de ambtenaren op de hoek van de straat waar wij stonden. En ik dacht dat dat dhr Trip was maar zeker weten doe ik dat niet meer.

Ik moet je wel zeggen, wij verveelde ons niet. Zo zijn we drie weken in Smilde geweest wat een hele ervaring was. Daar hadden we al veel geleerd. Ook zijn we diverse keren naar Amsterdam gereden om daar deel te nemen bij diverse ontruimingen van kraakpanden. Zo zie je dat wij met onze YP mooie dingen hebben gedaan. Het is goed om na 30 jaar weer eens te praten over deze dingen."

Met vriendelijke groet,
Koos van der Hoek

Hans Bor:

"Er is eerst een pantserwagen ingezet om dekking te geven bij het ophalen van een gewonde fotograaf. Later is ook een pantservoertuig ingezet om een uit het raam gegooide gijzelaar op te halen die - naar men dacht - zwaargewond buiten op de grond lag. De gijzelnemers schoten op alles wat bewoog en zelfs het pantservoertuig moest onverrichter zake terugkeren, het was te gevaarlijk om het slachtoffer te benaderen. Later bleek dat de gijzelaar dood was, hij was geëxecuteerd staande voor het raam voordat hij naar buiten viel. De gijzeling begon op maandagochtend 13 maart en eindigde een dag later, dinsdag 14 maart 1978 door een actie van de mariniers. Ik woonde toen op steenworp afstand van het provinciehuis, bijgaand een paar foto's uit eigen archief. De pantserwagen heeft een rood kruis, dus dit is dan de ingezette gewondentransporter."

Met vriendelijke groet,
Hans Bor