 |
Het verhaal achter de vervanging van de DAF YP-408 door de FMC YPR-765 is een fascinerend hoofdstuk in de geschiedenis van de Nederlandse krijgsmacht. Hierover bestaat een interessant rapport. Lees het relevante deel van het rapport hier: [ download .pdf ] Uit de collectie van Wim den Dunnen. |
1981. De YP-408, hoewel een innovatief ontwerp voor zijn tijd, bleek uiteindelijk niet meer aan alle eisen te voldoen die aan een modern pantserinfanterievoertuig werden gesteld. Er moest een opvolger komen.
Een
DAF YP408, een Mowag Piranha m/EWS 8x8 en
een Thyssen-Henschel Tpz 1 Fuchs, m/EWS 6x6
tijdens beproevingen in 1981. Foto dankzij Hans de l'Ecluse [
klik
voor groot ]
Foto dankzij Hans de l'Ecluse [ klik voor groot ]
De zoektocht naar een geschikte opvolger was dan ook allesbehalve
eenvoudig. In een uitgebreide marktverkenning werden maar liefst 17
verschillende voertuigen in overweging genomen. Na een zorgvuldige
evaluatie bleven er vijf serieuze kandidaten over:
- De Duitse Marder en KraussMaffei/Thyssen-Henschel TPZ-1:
Beide Duitse ontwerpen waren robuuste en goed bewapende voertuigen, die
al in gebruik waren bij de Duitse Bundeswehr.
- De Amerikaanse FMC AIFV (later YPR-765):
Dit Amerikaanse voertuig was lichtgewicht en wendbaar, en bood een
uitstekende bescherming tegen verschillende bedreigingen.
- De Amerikaanse FMC XM2:
Een zwaardere variant van de AIFV, met een krachtiger bewapening (voorloper Bradley).
- De Mowag Piranha:
Hoewel dit Zwitserse voertuig ook in de race was, werd het nooit gezien
als een echt serieuze kandidaat.
Brochure FMC XM2 (voorloper Bradley). Collectie Wim den Dunnen.
TPz (8x8), in de variant infanteriegevechtsvoertuig met een eenmanstoren, 25 mm-kanon en plaats voor 13 bemanningsleden. Foto en onderstaand persbericht uit de collectie Wim den Dunnen.
KRAUSSMAFFEI
Mededeling aan de vakpers ( vertaling Duits persbericht 1981,
origineel download hier
.pdf)
Krauss-Maffei bouwt prototype van een 8x8 infanteriegevechtsvoertuig
Ook bij de Nederlandse strijdkrachten staat de vraag 'wiel- of
rupsvoertuigen' voor licht gepantserde voertuigen in verband met het
vervangingsprogramma YP 408 centraal in de overwegingen. Om de
beslissing te vergemakkelijken, heeft Krauss-Maffei AG - die jarenlang
in goede zakenrelaties stond met de Nederlanders door de levering van
gevechts- en luchtafweertanks - in samenwerking met haar
dochteronderneming GLS aangeboden om binnen korte tijd een prototype van
een nieuw achtwielvoertuig te realiseren.
Om een economische oplossing te garanderen, besloot men een
Transportpanzer 1 "Fuchs" te voorzien van een vierde as en de opbouw
dienovereenkomstig te verlengen. Het prototype werd binnen vijf weken
door Krauss-Maffei gebouwd, heeft de eerste fabrieksproeven doorstaan en
wordt momenteel in Nederland onderworpen aan een beoordelingsproef. Het
voertuig is amfibisch, wat resulteert in een binnenruimte met
aanzienlijke afmetingen. 13 soldaten met volledige uitrusting kunnen er
comfortabel in plaatsnemen. In plaats van de twee draaideuren aan de
achterzijde van de opbouw, stelt Krauss-Maffei een neerklapbare klep
voor, vergelijkbaar met die van de pantserwagen M113. Het prototype van
het infanteriegevechtsvoertuig weegt 17,2 ton. Andere voertuigen uit
dezelfde familie, die al zijn ontworpen, bereiken een maximaal gewicht
van 22 ton. Het wapensysteem bevindt zich in een eenmansdraaitoren, die
ook al wordt gebruikt voor het infanteriegevechtsvoertuig YPR 765 dat in
het Nederlandse leger is geëntroduceerd. Het hoofdwapen is het door
Oerlikon vervaardigde 25-mm-snelvuurkanon KBA.
De fabriekstests hebben bevestigd dat de terreinvaardigheid van de
voertuigen van de volgende generatie van de Duitse Bundeswehr tot nu toe
door geen enkel ander wielvoertuig is geëvenaard. 95% van alle terreinen
die toegankelijk zijn voor rupsvoertuigen, kunnen ook door deze
wielvoertuigen worden bedwongen. Een bijzonder voordeel van het
infanteriegevechtsvoertuig is zijn economische efficiëntie, dankzij het
gebruik van commercieel verkrijgbare componenten en de aanzienlijk
verminderde storingsgevoeligheid in vergelijking met rupsvoertuigen. De
reeds voor de Transportpanzer 1 ingevoerde bevoorradingsketen kan
grotendeels worden gebruikt.
Het Nederlandse leger wil haar haalbaarheidsstudie midden maart 1981
afronden.
- Einde bericht -
Brochure FMC AIFV (voorloper YPR-765). Collectie Wim den Dunnen
AIFV of TPZ-1
Uiteindelijk bleven alleen de FMC AIFV en de TPZ-1 over voor de finale.
Beide voertuigen hadden hun eigen sterke punten, maar uiteindelijk viel
de keuze op de Amerikaanse AIFV. Deze keuze werd onder meer gemotiveerd
door de lichtere bepantsering van de AIFV, waardoor het voertuig sneller
en wendbaarder was. Daarnaast was de AIFV goedkoper in aanschaf en
onderhoud dan de TPZ-1.
Na de keuze voor de AIFV werd het voertuig aangepast aan de specifieke eisen van de Nederlandse krijgsmacht. Zo werd het voertuig uitgerust met een Nederlandse toren en een aangepaste bewapening. Het resultaat was de YPR-765, die vanaf de jaren 80 dienst deed bij de Nederlandse landmacht.
De keuze om de YP408 door in Nederland gebouwde YPR-765 te vervangen
was gebaseerd op meerdere strategische en economische overwegingen.
Hoewel de basisontwerp van de YPR-765 afkomstig was van de Amerikaanse
fabrikant FMC, was er een nauwe samenwerking met Nederlandse bedrijven
om het voertuig aan te passen aan de specifieke eisen van de Nederlandse
krijgsmacht.
De YPR-765-serie, in verschillende uitvoeringen, werd in juni 2012
stilgezet vanwege opvolging door de CV90- en Boxer-pantservoertuigen.
Defensie gebruikt (2024) alleen nog de YPR-806 A1 PRB (pantserrupsberging) en
de YPR-KMar (Koninklijke Marechaussee). Dat de YPR nog steeds een
relevant gevechtsvoertuig is blijkt uit de succesvolle inzet in de
Oekraïne.